Tawiza (soms ook wel twiza of dhwiza genoemd) is het Amazigh woord voor goed nabuurschap. Op zijn Hollands gezegd betekent het gewoon dat je overweg kan met je buurman of buurvrouw. De suiker uitlenen of af en toe op de koffie gaan of desnoods een babbeltje maken over het weer (hey buurman… lekker weertje, he!). Dit is voor de meeste Nederlanders meer dan genoeg om een goede verstandhouding met de buren op te bouwen. De Imazighen uit de Rif daarentegen bouwden letterlijk aan hun relatie met hun buurtgenoten.
Veel Nederlandse Marokkanen komen uit de Rif. Een gebied wat tot aan het einde van de 20e eeuw een achtergebleven regio was. Een gebied waar de toenmalige Marokkaanse dictator-koning Hassan 2 ook nauwelijks interesse voor toonde getuige de ofwel ontbrekende danwel gebrekkige collectieve goederen ten tijde van zijn heerschappij. En dus waren de Riffijnse Imazighen op hun zelf aangewezen. Maar dat maakte hen niks uit aangezien zij voort konden bouwen op een eeuwenlange traditie van particularisme en autarkie. In dit verlengde moet men ook de traditie van de tawiza plaatsen. Die traditie hield in dat Riffijnen samen met hun buurtgenoten vrijwilligerswerk gingen doen voor de eigen gemeenschap in de dchar (= dorp). Zo konden de krachten gebundeld worden om doelmatig arbeidsintensieve werk te verrichten. Naar Hollands gezegde: vele handen maken licht werk, werden er waterputten geslagen, wegen onderhouden, irrigatiekanalen gegraven en gebouwen aangelegd. Zo zijn nagenoeg alle huizen uit mijn dchar gebouwd door mijn eigen familie in samenwerking met andere mensen uit dezelfde dchar.
Maar goed. Vrijwilligerswerk doen op een lege maag kan ook weer niet, dus werd er op de 1e dag van de tawiza altijd een dier geofferd, meestal een geit of een kip. Met aansluitend 's avonds een feestmaal. Alle (mannelijke) buren werden dan uitgenodigd om te komen eten en ook de imam is dan meestal van de partij. Na het eten wordt er dan uit de Koran gereciteerd om zo ook de baraka (= Gods zegen) uit te spreken over de tawiza. Tegenwoordig is de tawiza traditie onder de Riffijnen in Nederland behoorlijk uitgehold. Zo worden er nog altijd wel feestmalen gehouden en ook uit de Koran wordt nog steeds voorgelezen. Maar vrijwilligerswerk doen voor de eigen buurt is nog maar voor weinig Riffijnen weggelegd. Ook onder de 2e en 3e generatie Riffijnen is vrijwilligerswerk een zeldzaam verschijnsel. Blijkbaar is het vandaag de dag nog steeds moeilijk voor Riffijnen hier in Nederland om onbekende mensen te vertrouwen, laat staan vrijwilligerswerk voor te verrichten.
En dat terwijl diezelfde Nederlandse Riffijnen in Marokko juist een van de actiefste weldoeners zijn op het gebied van ontwikkelingshulp voor de Rif regio. De hoeveelheid hulpgoederen die jaarlijks vanuit de Riffijnse gemeenschap in Nederland richting herkomstgebied gaat is overweldigend. Van kleding, schoolspullen, schoolbussen, medicijnen, medische apparatuur, ambulances tot aan vuilniswagens aan toe. Echter het overgrote deel van deze vaak informele vorm van hulpverlening reikt niet verder dan de directe omgeving: neefjes, nichtjes, ooms en tantes etc. De afgelopen jaren is de hulpverlening voor de Rif gelukkig ook steeds verder geprofessionaliseerd en geformaliseerd. Desondanks valt er voor de Nederlandse NGO’s en stichtingen nog vele stappen te zetten in de Rif. Zoals zoveel organisaties die in het buitenland opereren is het in het begin altijd lastig om de juiste spullen bij de juiste mensen op het juiste tijdstip te krijgen. Al helemaal als daar de Marokkaanse bureaucratie inclusief bijkomstige corruptie boven opkomt, waardoor uiteindelijk de aangeboden hulp niet altijd efficiënt genoeg wordt ingezet.
Vandaar dat verschillende Riffijnen in Nederland al jaren met de gedachten speelden om een overkoepelende netwerk op te richten dat zich richt op ontwikkelingssamenwerking in en met Marokko. Dit idee werd versterkt door de aardbeving in el Hoceima die plaatsvond in de nacht van 23 op 24 februari 2004. Vanuit verschillende windrichtingen werd hulp aan het getroffen gebied geboden, ook vanuit Nederland. Al snel werd duidelijk dat de logistieke samenwerking met verschillende organisaties niet goed verliep en ten koste ging van de hulp aan het getroffen gebied. Anno 2010 zijn er nog steeds mensen in de getroffen regio die nog moeten wachten op beloofde hulpverlening.
Een aantal organisaties in Nederland hebben zich hierover gebogen en kwamen uit op het feit dat er behoefte is aan een organisatie die ontwikkelingssamenwerking organiseert en coördineert. Vervolgens heeft een werkgroep onder een aantal Nederlands-Marokkaanse organisaties onderzoek gedaan naar de behoefte van een landelijk coördinerende en adviserende organisatie als het gaat om ontwikkelingssamenwerking met Marokko. Dit alles en uiteraard ook met een beetje financiele hulp van Cordaid heeft uiteindelijk geresulteerd in de oprichting van het Netwerk Internationale Samenwerking Marokko (NISM) eind 2005.
Sindsdien is de organisatie vooral achter de schermen flink bezig geweest om te werken aan hun organisatie. Een organisatie die zich als doel heeft gesteld om de internationale samenwerking vanuit Nederland te stimuleren om zo het werk van de civil society in Marokko te versterken en te ondersteunen. NISM wil zowel projecten opstarten als begeleiden alsook ondersteunen. Uiteindelijk wil de NISM een belangrijke netwerkfunctie gaan vervullen voor Marokkaanse zelforganisaties.
Afgelopen vrijdag 21 Mei hield de NISM de eerste netwerkbijeenkomst van het jaar. Tijdens die bijeenkomst waren er verschillende organisaties aanwezig. Ook waren er enkele sprekers die over hun ervaringen met Marokkaanse ontwikkelingswerk kwamen vertellen. Dit waren zowel mensen en organisaties die al wat langer in het vak zitten zoals Fadma Bouchataoui van COS-Zuid-Holland; als ook degene die wat recenter zijn begonnen met ontwikkelingsprojecten voor Marokko zoals het Marokko Fonds. Na een kleine feestmaal en een korte lezing van docent Abderrahman el Aissati, was de tijd eindelijk daar om te doen wat er die avond gedaan moest worden. Namelijk netwerken voor Marokko. En om het netwerk-proces te versnellen had de NISM een bepaalde opstelling bedacht voor de aanwezigen waadoor het voor hen makkelijk werd gemaakt om vragen te stellen en vragen te beantwoorden. In dat opzichte is de 1e netwerkbijeenkomst van de NISM zeer geslaagd. Zeker wat betreft de makelaarsfunctie in de vraag en aanbod van ontwikkelingswerk, die het NISM zo graag ambieert.
Heeft u na het lezen ook vragen over ontwikkelingswerk in Marokko? Kijk dan eens op www.nism.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten