zaterdag 9 januari 2010

Autonomie in Marokko, ook niet leuk voor de Rif

Marokko wil niet alleen de Westelijke Sahara helemaal in bezit krijgen maar wil het bovendien als legitiem bezit erkend zien door de internationale gemeenschap. Dat is een hele lastige opgave. Want nu, na ruim dertig jaar wordt de Marokkaanse bezetting nog steeds niet erkend. Bovendien heeft Marokko niet het hele gebied in handen maar ongeveer viervijfde van het gebied. Het vijfde deel dat wordt gecontroleerd door het Polisario zal Marokko alleen met grof militair geweld kunnen inlijven, en het is alles behalve zeker dat zo'n militaire operatie ook zal slagen want het Polisario is geen onbeduidende tegenstander. Bovendien is er een vredesmissie van de Verenigde Naties in het gebied aanwezig om toezicht te houden op de wapenstilstand. De gewelddadige verovering van het resterende gebied is dus voorlopig uitgesloten als mogelijkheid om de Westelijke Sahara volledig in bezit te nemen en de wereld voor een voldongen feit te stellen. Wat kan Marokko dan nog?

Men kan het via diplomatieke weg proberen. Maar de vredesonderhandelingen die via de Verenigde Naties lopen bieden ook geen uitzicht op Marokkaanse heerschappij over het gebied. Want in de onderhandelingen is afgesproken dat er een referendum moet worden gehouden. Hassan II, de vorige koning van Marokko geloofde daar nog wel in maar Mohammed VI ziet er niets in. Dat is begrijpelijk want een mogelijke uitkomst van de volksraadpleging is onafhankelijkheid. Mohammed VI wil dat woord niet horen, laat staan dat hij het als keuze voor een volksraadpleging kan aanvaarden.
Welke weg staat er dan nog open? Tijdrekken. Marokko hoeft niets te doen want er worden geen sancties ingesteld wegens de schending van de grenzen, en heeft de tijd. De aandacht wordt gericht op andere zaken, bijvoorbeeld van culturele of godsdienstige aard, en men hoopt dat het Saharaanse probleem ooit vanzelf verdwijnt. Dat is de laatste jaren een geslaagde taktiek gebleken maar na het Haidar echec is gebleken dat het verzwijgen uiteindelijk ook niet werkt want door Haidar's actie is de druk om uit de impasse te raken steeds groter geworden. Dat komt ook door de Spaanse onderzoeksrechter Garzon die weer bezig is met een onderzoek naar de beschuldiging van volkerenmoord door Marokko. Dat onderzoek kan het gemis goedmaken van de Marokkaanse verzoenings en waarheidscommissie die zich niet met de Westelijke Sahara bezig heeft gehouden.
De militaire bezetting en de bewaking en het onderhoud van de 2500 kilometer lange muur dwars door de Westelijke Sahara blijft enorm veel geld kosten. Hoewel de Marokkaanse bevolking timide blijft is het gezag van de koning toch niet zo heel stevig. Van oudsher zijn er gebieden waar geen belasting wordt geïnd, ook in de Rif. In de binnenlandse politiek wordt het steeds lastiger om uit te leggen waarom zoveel geld en moeite aan de Westelijke Sahara wordt besteed. In de verschillende regio's is men jaloers op de voorkeursbehandeling die Marokkanen, en Marokko-freundliche Saharanen, in de Westelijke Sahara krijgen.

Er is een nieuw Marokkaans plan om de diefstal van de Westelijke Sahara wit te wassen. Het is een initiatief waarbij de regio's worden gereorganiseerd. Mohammed VI heeft een kabinetswijziging doorgevoerd en een commissie ingesteld voor de decentralisatie van zijn land. In dit initiatief wordt de Westelijke Sahara beschouwd als een Marokkaanse regio, wat het niet is. In de nieuwe decentrale organisatie van de regio's wordt opnieuw autonomie voorgesteld aan alle regio's. Het is vooral bedoeld als oplossing van het Sahara-conflict.

Het oude Marokkaanse voorstel aan de Westelijke Sahara om autonomie te verlenen was niet veel meer dan een taktiek om de vredesonderhandelingen onder leiding van de VN te vertragen. Als voorstel aan het Polisario was het kansloos, maar de suggestie van toegevendheid die in het autonomie-voorstel ligt besloten had wel enig effect in het buitenland.

De Marokkaanse uitleg dat de Westelijke Sahara net zo Marokkaans is als de Rif of de Souss-regio is heel brutaal. Daarom moet de Marokkaanse propaganda machine op volle toeren werken. Het liedje van de autonomie moet vaak en hard worden gedraaid. Bij Souss-online is een voorbeeld daarvan in de Nederlandse taal te lezen.

Maar het is de vraag of het regionale streven voor meer autonomie, zoals onder andere in de Rif, gebaat is met de gelijkgestelling met de internationale strijd voor een rechtmatige oplossing van het conflict om de Westelijke Sahara. Het regionale streven van de Berbers heeft een etnische grondslag terwijl het conflict om de Westelijke Sahara in de grond een volkenrechtelijke zaak is. Het gaat daar om internationale grenzen en niet om culturele verschillen zoals bij de Berbers.
Het artikel bij Soussonline wijst op een koers waarbij de regionalisering in Marokko wordt ingezet om in buurland Algerije de roep om autonomie en etnische onrust aan te wakkeren. Dat is grensoverschrijdend in meerdere opzichten.

Marokko wil met het autonomie-plan de souvereiniteit over de Westelijke Sahara erkend krijgen terwijl juist die souvereiniteit de inzet is van het conflict.

Regionalisering is een witwas-poging om onrechtmatige landroof internationaal erkend te krijgen waarbij nu de etnische kaart wordt gespeeld. De geschiedenis leert dat zoiets niet zonder gevaren is.

Geen opmerkingen: