Keerpunt

Een jaar geleden werden drie hulpverleners ontvoerd uit een Saharaans vluchtelingenkamp door leden van de MUJAO. Toen zij na tien maanden in juli dit jaar werden vrijgelaten kreeg de Spaanse regering het op de zenuwen. Alle Spaanse hulpverleners in de Saharaanse vluchtelingenkampen moesten opeens snel vertrekken! Omdat het daar veel te gevaarlijk zou zijn. Dat leverde een storm van kritiek op want als het er gevaarlijk is voor goed getrainde en gezonde hulpverleners hoe gevaarlijk moet het dan wel niet zijn voor Saharaanse kinderen, zieken en ouderen, en waar moesten die dan naartoe? Een rebellie van hulpverleners was het gevolg. Ze bleven de kampen bezoeken waar het Polisario uiteraard de bewaking zwaar heeft verscherpt. Dit jaar is net als een jaar geleden, toen de gijzeling plaatsvond, het kunstenfestival ArTifariti gehouden.  Het mooiste culturele festival van de wereld, hoewel Saharupo ook heel mooi is. De foto hierboven is van  Asociación Onubense Pro Niños Saharauis (Moguer).

De Spaanse politiek ten opzichte van de Westelijke Sahara is eigenzinnig en niet bepaald Europees. De zogeheten European Council on Foreign Relations of ECFR is een denktank en denktanken produceren rapporten zoals "A Power Audit of EU-North Africa Relations". Wat West-Sahara betreft staat daarin iets opvallends: It is now time for Brussels to explore with Paris and Madrid, and perhaps with Washington too, how an EU effort at mediation could be launched with those capitals’ support.

Nu is de Europese houding inderdaad aan verandering onderhevig. Denemarken eist actie voor de mensenrechten in Westelijke Sahara. Een delegatie van het Front Polisario is te gast geweest op een congres van de Franse Socialistische partij. President Abdelaziz van de Saharaanse republiek is op bezoek geweest in Ierland. Marokko heeft uit protest zijn ambassadeur teruggeroepen van het groene eiland. In Zweden heeft de verenigde oppositie in de buitenland commissie aan het parlement voorgesteld om de onafhankelijke Saharaanse republiek te erkennen.
Daar staat tegenover dat de onderhandelingen tussen de EU en Marokko over het vissen in Saharaans water weer zijn begonnen, vooral onder Spaanse druk.
In Brussel hebben Marokkaanse nationalisten na een oproep daartoe van de Marokkaanse ambassade een demonstratie gehouden voor de "Marokkaniteit" van de Westelijke Sahara. 

Het is inmiddels twee jaar na de ontruiming van het protestkamp Gdeim Izik. Europese activisten zijn opgepakt en de Westelijke Sahara uitgezet. Europese parlementariers hebben mevrouw Ashton gevraagd deze actie te veroordelen. Maar die houdt zich op de vlakte. 

Dat doet Christopher Ross in ieder geval niet. De Amerikaanse VN gezant heeft El Ayun bezocht en daar kennis gemaakt met Aminatu Haidar, de voorzitter van de Saharaanse mensenrechten organisatie CODESA. Toen hij was vertrokken werd zij meteen weer belaagd door Marokkanen. Ross bezocht ook de vluchtelingenkampen in Tindouf. En hij bezocht Tifariti in het bevrijde gebied. Dat had hij al eerder gedaan. Maar het bezoek van de VN-gezant aan het bezette gebied ziet Mhamed Khaddad, de Saharaanse vertegenwoordiger bij de MINURSO, als een keerpunt in de kwestie Westelijke Sahara.