De vredesonderhandelaar Peter van Walsum vond het een goed idee om de banden tussen Saharaanse families te herstellen die waren verbroken door de Marokkaanse Muur in de Westelijke Sahara. Daartoe werden CBM's ingesteld. Dat zijn Confidence Building Measures, oftewel Vertrouwen Wekkende Maatregelen. Het komt er op neer dat er toestemming voor familiebezoeken wordt geregeld en ook het vervoer tussen de vluchtelingenkampen bij Tindouf in Algerije en de grootste plaatsen in de Westelijke Sahara. Bovendien is er een gratis telefoonlijn ingesteld. Het project is begonnen in 2004. In 2006 werd het programma voor een paar maanden opgeschort.
Dan verschijnen de Australische filmmakers Dan Fallshaw en Violeta Ayala in de vluchtelingenkampen met het verhaal dat ze een documentaire willen maken over het familieherenigingsprogramma. Ze richten zich op mevrouw Fetim Salam Hamdi die bezoek verwacht van haar moeder die in het door Marokko bezette gebied woont. Uiteindelijk maken Ayala en Fallshaw van hun film een aanklacht tegen de slavernij die in de kampen zou heersen en waarvan Fetim het slachtoffer zou zijn. Bij de premiere van de film die 'Stolen' wordt genoemd protesteert Fetim tegen de voorstelling van zaken maar haar mening wordt dan niet meer op prijs gesteld door de makers. De Marokkaanse regering gebruikt ondertussen de beelden voor hele botte propaganda. Ook als de IDFA de film in 2008 zijn Europese premiere laat beleven klinkt er protest want de IDFA heeft Fetim niet uitgenodigd voor de vertoning om haar mening te geven en heeft zelfs haar toestemming niet gevraagd voor de vertoning waardoor het IDFA meewerkt aan een eenzijdige Marokkaanse propagandastunt. Bovendien publiceert de IDFA een kritiekloos vraaggesprek met Ayala, een van de makers. Dit jaar presenteerde Abdelkader Benali de film met een discussie achteraf. Benali vond die discussie niet leuk. Onder het publiek bevonden zich leden van het "comite Fetim", de Stichting Zelfbeschikking West-Sahara en zelfs de officieele vertegenwoordiger van het Front Polisario in Nederland. Omdat Fetim een advocaat in de arm had genomen vond de organisatie het nodig om Fetim's bezwaren via een stapel kopietjes toe te lichten, die voor het publiek waren klaargelegd.
Het verhaal achter de familiehereniging is door de commotie rond de film 'Stolen' volstrekt uit zicht verdwenen. En het gedoe rond de film is nog klein vergeleken met de perikelen die 8 oktober 2009 ontstonden na de aankomst in Casablanca van zeven Saharanen die in Tindouf via het herenigingsprogramma op bezoek waren geweest. Zij waren op doorreis naar huis in het door Marokko bezette deel van de Westelijke Sahara. De zeven werden door Marokko gearresteerd op beschuldiging van landverraad. Ali Salem Tamek, Brahim Dahane en Ahmed Naciri zitten nu nog steeds vast. De vier anderen zijn inmiddels voorlopig vrijgelaten. Dat deze drie heren nog vastzitten zal te maken hebben met hun maatschappelijke posities. De heer Ali Salem Tamek is de vice-president van het Saharaans Collectief van Verdedigers van de Mensenrechten (CODESA); de heer Brahim Dahane is de president van de Saharaanse Associatie van Slachtoffers van Zware Schendingen van Mensenrechten (ASVDH); en meneer Ahmad Anasiri is de Algemeen Secretaris van het Saharaans Comite voor de verdediging van de Mensenrechten in Smara. Het zijn uitgesproken activisten voor de onafhankelijkheid.
Human Rights Watch roept Marokko op om de activisten vrij te laten of te berechten. Amnesty heeft dat al eerder gedaan.
In Tindouf waren de activisten door de Saharaanse regering met alle egards ontvangen. Het grootse onthaal werd ook uitvoerig belicht in de Saharaanse media. Het was rond de tijd dat de koning van Marokko in een speech verklaarde dat het tijd was om te kiezen: "u bent patriot of landverrader". Dat de "zeven van Casablanca" nog steeds moeten wachten op een proces zal politieke redenen hebben. Kort nadat de groep was opgepakt begon Aminatou Haidar een hongerstaking die Marokko politiek heeft beschadigd. De tijd was toen niet gunstig voor een brutaal politiek proces om Saharaanse dissidenten aan te pakken.
Inmiddels heeft Marokko hard gewerkt om het beeld bij te stellen. Op de Marokkaanse schoteltelevisie wordt al tijdje bericht over Saharaanse vluchtelingen die in grote getale uit de vluchtelingenkampen naar Marokko zouden vluchten, terug naar hun moederland waar zij hartelijk worden onthaald als lang verloren kinderen. Volgens de Marokkaanse propaganda bestaan er geen Saharaanse vluchtelingen die schuilen voor de wreedheden van het Marokkaanse leger; volgens de Marokkaanse redenering wonen in Tindouf door een Algerijnse secte ontvoerde Marokkanen, slaven zelfs. De koning van Marokko beschouwt de vluchtelingen als zijn onderdanen en eist ze terug. Elke Saharaan die aan dat denkbeeld tegemoet wil komen en overloopt naar Marokko zal koninklijk worden behandeld en temidden van de bittere armoede van het vluchtelingenbestaan kan dat vooruitzicht aanlokkelijk zijn.
Natuurlijk zijn er Saharanen die tot die keuze komen. De Marokkaanse pers staat al een poosje vol met berichten over de voormalige Saharaanse politiechef Mustapha Ould Sidi Mouloud Salma die is overgelopen. Deze Sidi wordt in rap tempo tot een wereldbekende Saharaan gemaakt om een tegenwicht te bieden aan de publiciteit rond de "zeven van Casablanca". Sidi heeft een persconferentie gegeven waarop hij verklaarde dat hij kiest voor het Marokkaanse autonomie voorstel en daarna kondigde hij op televisie aan dat hij zou terugkeren naar de vluchtelingenkampen om daar iedereen op te roepen om ook over te lopen. Hij heeft uitgelegd hoe hij zou reizen, en heeft de internationale gemeenschap opgeroepen hem te steunen. Tot niemands verbazing is hij gearresteerd bij de Mauretaans Saharaanse grens. De beschuldiging tegen hem luidt spionage voor een land waarmee men in oorlog is. Het verschil met de landverraad-kwestie van de Saharaanse activisten is dat hij wel degelijk Saharaans burger is, of is geweest, en zelfs politiechef. Amnesty International en Human Rights Watch hebben opgeroepen om de arrestant menselijk te behandelen. Beide organisaties waren er overigens snel bij.
Twee Marokkaanse journalisten van het weekblad Assahrae al Ousbouiya die de aankomst van de overloper in Tindouf wilden verslaan zijn door de Algerijnen vastgehouden en uitgewezen.
Ondertussen maakt de Marokkaanse minister Fassi Fihri in New York een wat vreemde indruk met zijn verontwaardigde klachten over de beknotting van de vrijheid van meningsuiting van de overloper omdat het Committee to Protect Journalists nu een oproep doet om de vrijheid van meningsuiting in Marokko te verbeteren. Toch is er is ook steun voor de overloper. In Spanje betuigen Marokkaanse immigranten steun en in Brussel is er een demonstratie voor de overgelopen politiechef gehouden waarbij de Belgische katholiek Jean Abboud, een goede vriend van de Makhzen, acte de presence gaf. Verder nieuws over de lotgevallen van Mustafa Salma volgt wellicht in de commentaren op dit bericht.
Ondertussen ontstaan er steeds meer problemen rond het VN programma voor de gezinshereniging.
En dan nog wat ander nieuws.
Het bericht dat Marokko illegale migranten de woestijn in heeft gestuurd waarvan er drie zijn overleden is niet overgenomen in de Nederlandse media. Dat zou een paar jaar geleden nog groot nieuws zijn geweest. Opvallend was verder dat er opeens melding werd gemaakt van deelname door Nederlandse militairen aan de Operatie Flintlock, een militaire oefening in de Malinese Sahara. Dit blog maakte er al melding van en er is een stukje verschenen in de Defensiekrant maar verder is er niets over in de Nederlandse media gemeld ... totdat er een bericht verscheen in het Parool waarin werd gespekuleerd op een gijzelneming in de Sahara om de Marokkaanse moordenaar van Theo van Gogh vrij te krijgen. Een ander opmerkelijk bericht was de melding dat de Amerikanen in het Algerijnse Tamanrasset een afluisterpost zouden hebben gevestigd.
Verder is er weer sprake van Christen uitzettingen door Marokko. Schokkend is het nieuws dat een Marokkaan die was opgepakt voor het bezit van hasj op het politieburo is doodgeslagen. Deze wrede gebeurtenis heeft tot een verontwaardigde demonstratie geleid, zoals te zien is op Youtube.
